Nadciśnienie to choroba o charakterze przewlekłym, która charakteryzuje się uporczywym wzrostem ciśnienia krwi do wysokich wartości z powodu naruszenia regulacji krążenia krwi w ludzkim ciele. Również terminy takie jak nadciśnienie tętnicze i nadciśnienie są używane w odniesieniu do tego stanu.
Statystyki medyczne są takie, że dziś nadciśnienie jest jedną z najczęstszych chorób. Zwykle zaczyna się rozwijać u osób po 40 roku życia, ale istnieje ryzyko jej progresji w każdym wieku. Tak więc coraz częściej chorobę zaczęto wykrywać u pacjentów w wieku produkcyjnym. Należy zauważyć, że płeć piękna cierpi kilka razy częściej niż mężczyźni. Ale to u mężczyzn nadciśnienie jest cięższe, ponieważ są bardziej podatni na rozwój miażdżycy naczyń krwionośnych.
Ciśnienie krwi może wzrosnąć przy silnym stresie psychicznym lub fizycznym przez krótki czas - jest to całkowicie normalne zjawisko. Dłuższy wzrost ciśnienia krwi obserwuje się w wielu chorobach nerek, gruczołów dokrewnych, a także w czasie ciąży. Ale w tym przypadku nadciśnienie jest tylko jednym z objawów wskazujących na zmiany w narządach. W nadciśnieniu wzrost ciśnienia krwi jest niezależnym, pierwotnym, bolesnym procesem.
Patogeneza nadciśnienia jest taka, że pod wpływem czynników egzogennych i endogennych wzrasta napięcie ścian tętniczek w ciele. W konsekwencji stopniowo zwężają się, a przepływ krwi w zaatakowanych naczyniach zostaje zakłócony. Podczas tego patologicznego procesu na ścianach tętnic wzrasta ciśnienie krwi, co pociąga za sobą dalsze objawy.
Etiologia
Główną przyczyną progresji nadciśnienia tętniczego jest wzrost aktywności układu współczulno-nadnerczowego. Ośrodek naczynioruchowy znajduje się w ludzkim rdzeniu przedłużonym. Z niego pewne impulsy przechodzą wzdłuż włókien nerwowych do ścian naczyń, powodując rozszerzanie się lub kurczenie naczyń. Jeśli to centrum jest w stanie irytacji, do naczyń pojawią się tylko impulsy, które zwiększają napięcie ich ścian. W rezultacie światło tętnicy zwęża się.
Nadciśnienie tętnicze charakteryzuje się jednoczesnym wzrostem ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Obserwuje się to pod wpływem różnych niekorzystnych czynników.
Egzogenne czynniki ryzyka:
- ciężkie napięcie nerwowe jest najczęstszą przyczyną progresji nadciśnienia tętniczego;
- hipodynamia;
- irracjonalne odżywianie. Nieprzestrzeganie diety i spożywanie dużych ilości tłustych i smażonych potraw;
- nadmierne spożycie napojów alkoholowych;
- palenie;
- stosowanie środków odurzających.
Endogenne czynniki ryzyka:
- obciążona dziedziczność;
- otyłość;
- miażdżyca naczyń wieńcowych serca;
- zwiększona lepkość krwi (serce nie może w pełni wydestylować jej przez naczynia);
- dolegliwości nerek, takie jak zapalenie nerek, zapalenie kłębuszków nerkowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek;
- zaburzenie metaboliczne;
- obecność patologii endokrynologicznych;
- zwiększone stężenie wapnia we krwi;
- działanie adrenaliny na serce w sytuacjach stresowych;
- zwiększone stężenie sodu we krwi.
Klasyfikacja
Przez cały czas badania choroby naukowcy opracowali więcej niż jedną klasyfikację nadciśnienia - według wyglądu pacjenta, według etiologii, według poziomu wzrostu ciśnienia, charakteru kursu i tak dalej. Niektóre od dawna są nieaktualne, inne wręcz przeciwnie, są coraz częściej używane.
Stopnie nadciśnienia (według poziomu ciśnienia):
- optymalny - wskaźniki 120/80;
- normalny - górny od 120 do 129, dolny - od 80 do 84;
- zwiększona normalna - górne wskaźniki - od 130 do 139, dolne - od 85 do 89;
- nadciśnienie I stopnia - SD od 140 do 159, DD - od 90 do 99;
- nadciśnienie II stopnia - wskaźniki ciśnienia skurczowego wzrastają do 160-179, a rozkurczowe - do 100-109;
- nadciśnienie III stopnia - ciśnienie skurczowe wzrasta powyżej 140, a rozkurczowe - powyżej 110.
Etapy nadciśnienia według WHO:
- nadciśnienie stopnia 1 - ciśnienie wzrasta, ale nie ma zmian w narządach wewnętrznych. Nazywa się to również przejściowym. Ciśnienie stabilizuje się po krótkim okresie odpoczynku;
- etap 2 lub stabilny. Na tym etapie nadciśnienia ciśnienie stale rośnie. Dotknięte są główne narządy celu. Podczas badania można zauważyć, że uszkodzenie serca, naczyń dna oka, nerek;
- Etap 3 lub sklerotyczny. Ten etap nadciśnienia charakteryzuje się nie tylko krytycznym wzrostem DM i DD, ale także wyraźnymi zmianami miażdżycowymi w naczyniach krwionośnych nerek, serca, mózgu i dna oka. Pojawiają się niebezpieczne powikłania - udar, choroba wieńcowa, angioretinopatia, zawał serca i tak dalej.
Formy choroby (w zależności od naczyń, których dotyczy narząd):
- postać nerek;
- kształt serca;
- forma mózgu;
- mieszany.
Rodzaje nadciśnienia:
- łagodny i wolno płynący. W takim przypadku objawy progresji patologii mogą stopniowo pojawiać się w ciągu 20 lat. Obserwuje się fazy zarówno zaostrzenia, jak i remisji. Ryzyko powikłań jest minimalne (przy terminowej terapii);
- złośliwy. Ciśnienie gwałtownie rośnie. Ta forma nadciśnienia praktycznie nie nadaje się do leczenia. Z reguły patologii towarzyszą różne choroby nerek.
Warto zauważyć, że często przy nadciśnieniu 2 stopnie i 3, pacjent ma kryzysy nadciśnieniowe. To niezwykle niebezpieczny stan nie tylko dla zdrowia człowieka, ale także dla jego życia. Klinicyści rozróżniają następujące rodzaje kryzysów:
- neurowegetatywny. Pacjent jest nadpobudliwy i bardzo poruszony. Objawiają się takie objawy nadciśnienia: nadmierne pocenie się, drżenie kończyn górnych, tachykardia i obfite oddawanie moczu;
- obrzękły. W takim przypadku pacjent jest senny, a jego reakcje są zahamowane. Występuje osłabienie mięśni, obrzęk twarzy i rąk, zmniejszona diureza, utrzymujący się wzrost ciśnienia krwi;
- konwulsyjny. Ta opcja jest najbardziej niebezpieczna, ponieważ istnieje wysokie ryzyko wystąpienia niebezpiecznych komplikacji. Warto zauważyć, że jest to najmniej powszechne. Charakteryzuje się takimi objawami: drgawkami i zaburzeniami świadomości. Powikłanie - krwotok w mózgu.
Objawy
Objawy choroby zależą bezpośrednio od stadium nadciśnienia obserwowanego u pacjenta.
neurogenny
Wzrost ciśnienia krwi obserwuje się zwykle na tle silnego stresu psycho-emocjonalnego lub z powodu zwiększonego wysiłku fizycznego. Na tym etapie może nie być żadnych oznak obecności patologii. Czasami pacjenci zaczynają skarżyć się na ból w sercu, drażliwość, ból głowy, tachykardię, uczucie ciężkości z tyłu głowy. Wskaźniki SD i DD rosną, ale można je łatwo znormalizować.
sklerotyczny
Wskazany obraz kliniczny uzupełniają następujące objawy:
- zwiększony ból głowy;
- zawroty głowy;
- uczucie przypływu krwi do głowy;
- zły sen;
- okresowe drętwienie palców kończyn;
- szybka męczliwość;
- "lata" przed oczami;
- utrzymujący się wzrost ciśnienia krwi.
Warto zauważyć, że ten etap może przebiegać przez kilka lat, a jednocześnie pacjenci będą aktywni i mobilni. Ale naruszenie zaopatrzenia niektórych narządów krwią pociąga za sobą naruszenie ich funkcjonowania.
ostateczny
Zwykle na tym etapie lekarze wykrywają niewydolność nerek i serca, a także naruszenie krążenia krwi w mózgu. Wynik choroby, a także rozwój powikłań, zależy od postaci nadciśnienia. Często zdarzają się kryzysy.
W postaci sercowej pacjent stopniowo przechodzi do niewydolności serca. Pojawia się duszność, ból w projekcji serca, powiększenie wątroby, obrzęk. Z postacią mózgu osoby przeszkadzają silne bóle głowy, zaburzenia widzenia.
Nadciśnienie i rodzenie dzieci
Nadciśnienie w czasie ciąży jest najczęstszą przyczyną przedwczesnego porodu lub śmierci okołoporodowej płodu. Zwykle nadciśnienie u kobiety istnieje już przed zajściem w ciążę, a potem po prostu się uaktywnia, ponieważ urodzenie dziecka jest rodzajem stresu dla organizmu.
Biorąc pod uwagę duże ryzyko dla matki i nienarodzonego dziecka, w przypadku rozpoznania dolegliwości ważne jest dokładne określenie stopnia tego ryzyka, aby rozwiązać kwestię dalszej ciąży lub przerwania ciąży. Lekarze rozróżniają trzy stopnie ryzyka (w oparciu o stadium nadciśnienia tętniczego):
- 1 stopień ryzyka - powikłania ciąży są minimalne, kryzysy rzadko się rozwijają. Możliwa dusznica bolesna. Ciąża w tym przypadku jest dopuszczalna;
- 2 stopień ryzyka - wyrażony. Powikłania rozwijają się w 20–50% przypadków. Kobieta w ciąży ma kryzysy nadciśnieniowe, niewydolność naczyń wieńcowych serca, wysokie ciśnienie krwi. Pokazano przerwanie ciąży;
- 3 stopień ryzyka. Powikłania ciąży występują w 50% przypadków. Śmiertelność okołoporodowa obserwuje się w 20% przypadków. Być może oderwanie łożyska, mocznica, upośledzenie krążenia krwi w mózgu. Ciąża stanowi zagrożenie dla życia matki, dlatego zostaje przerwana.
Pacjentki, które są w ciąży, powinny odwiedzać lekarza raz w tygodniu, aby mógł monitorować ich stan. Obowiązkowe leczenie nadciśnienia. Dozwolone jest stosowanie takich leków przeciwnadciśnieniowych:
- przeciwskurczowe;
- saluretyki;
- sympatykolityki;
- pochodne klonidyny;
- preparaty z rauwolfii;
- ganglioblokery;
- beta-blokery.
Ponadto, aby leczyć chorobę w czasie ciąży, lekarze stosują fizjoterapię.
Diagnostyka
Kiedy pojawią się pierwsze oznaki choroby, ważne jest, aby natychmiast skontaktować się z placówką medyczną, aby potwierdzić lub odrzucić diagnozę. Im szybciej to nastąpi, tym mniejsze ryzyko progresji groźnych powikłań (uszkodzenie serca, nerek, mózgu). Podczas wstępnego badania lekarz koniecznie mierzy nacisk na obie ręce. Jeśli pacjent jest w podeszłym wieku, pomiary wykonuje się również w pozycji stojącej. Podczas diagnozy ważne jest wyjaśnienie prawdziwej przyczyny progresji patologii.
Kompleksowy plan diagnozowania nadciśnienia obejmuje:
- zebranie wywiadu;
- SMAD;
- Analiza moczu;
- biochemia krwi;
- określenie poziomu złego cholesterolu we krwi;
- prześwietlenie;
- EKG;
- badanie dna oka;
- ultradźwięk.
Leczenie
Leczenie nadciśnienia odbywa się w szpitalu, dzięki czemu lekarze mogą stale monitorować stan pacjenta i w razie potrzeby dostosowywać plan leczenia. Ważne jest, aby znormalizować codzienną rutynę pacjenta, skorygować jego wagę, ograniczyć stosowanie soli kuchennej i całkowicie porzucić złe nawyki.
Aby skorygować ciśnienie, przepisywane są następujące leki:
- alfa-blokery;
- beta-blokery;
- blokery kanału wapniowego;
- diuretyki. Ta grupa leków jest szczególnie ważna, ponieważ pomaga obniżyć poziom sodu we krwi, zmniejszając w ten sposób obrzęk ścian naczyń krwionośnych.
Wszystkie te leki należy przyjmować wyłącznie zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Niekontrolowane przyjmowanie takich środków może tylko pogorszyć stan pacjenta. Leki te są przyjmowane zgodnie z określonym schematem.
Dieta
Podczas leczenia nadciśnienia, oprócz przyjmowania leków, ważne jest przestrzeganie specjalnej diety. W przypadku nadciśnienia pacjentowi przypisano numer tabeli 10. Zasady takiej diety:
- dodaj owoce morza do diety;
- ograniczyć spożycie soli;
- odżywianie frakcyjne;
- ograniczyć węglowodany i tłuszcze zwierzęce w diecie.
Dieta dla tej patologii oznacza ograniczenie:
- Sahara;
- chleba;
- ziemniaki;
- makaron;
- dania zbożowe;
- jajka;
- tłuszcze zwierzęce;
- ghee;
- kwaśna śmietana i nie tylko.
Dieta numer 10 jest kompletna i można ją stosować przez długi czas. Aby poprawić smak potraw, możesz dodać do nich:
- miód;
- suszone śliwki;
- ocet winny;
- dżem;
- żurawina
- cytrynowy.
Dieta jest wskazana nie tylko podczas leczenia, ale także po nim, aby nie powodować pogorszenia stanu. Warto zauważyć, że dieta jest opracowywana ściśle indywidualnie dla każdego pacjenta, biorąc pod uwagę cechy jego organizmu. Ważny punkt - podczas diety musisz spożywać nie więcej niż 1, 5 litra płynów dziennie.
Zapobieganie
Zapobieganie nadciśnieniu jest dość proste. Pierwszą rzeczą do zrobienia jest normalizacja diety, a także prowadzenie aktywnego trybu życia. Aby naczynia były elastyczne, trzeba jeść więcej warzyw i owoców, pić do 2 litrów wody dziennie. Możesz wziąć preparaty witaminowe. Zapobieganie nadciśnieniu obejmuje również wykluczenie palenia i picia napojów alkoholowych.
Jeśli to możliwe, należy unikać stresu, ponieważ są one jednym z czynników prowokujących chorobę. Profilaktyka nadciśnienia powinna być skierowana jak najwcześniej, aby zminimalizować ryzyko rozwoju choroby.